The Fourth Man

Naar aanleiding van de Andrei Tarkovsky tentoonstelling in het Eye Filmmuseum, brengen Lumière en Eye deze gerestaureerde filmcollectie uit, verzameld in een unieke DVD- of Blu-ray-box.
Door velen beschouwd als één van de belangrijkste Russische filmmakers van de 20e eeuw, volgens collega Ingmar Bergman eenvoudigweg de allergrootste. In het oeuvre van Andrei Tarkovsky lopen dromen en herinneringen, heden en verleden door elkaar. De schilderachtige schoonheid van zijn beelden, de metafysische beschouwingen over de mensheid en heldere uiteenzettingen over de cinema inspireren nog altijd nieuwe generaties filmmakers en kunstenaars.
Deze box verzamelt vijf van Tarkovsky’s meest gerenommeerde films, in een fenomenaal gerestaureerde versie.

DE JEUGD VAN IVAN (1962)
De ouders van de twaalfjarige Ivan zijn door de nazi’s vermoord. Gedreven door haat sluit de jongen zich aan bij een groep partizanen aan het front om tegen de Duitsers te strijden. Tarkovsky’s eerste lange film – in Venetië bekroond met de Gouden Leeuw – biedt een voor Russische begrippen ongebruikelijke kijk op de Tweede Wereldoorlog. Het is geen conformistische sovjetoorlogsfilm vol heroïsche wapenfeiten, maar een geëngageerde, persoonlijke getuigenis.

ANDREY RUBLEV (1966)
Groots opgezet historisch drama over het leven van de middeleeuwse iconenschilder Andrey Rublev. Tarkovsky en coscenarist Andrey Konchalovsky geven een contemplatieve uiteenzetting over de taak van een kunstenaar in een door terreur geteisterde samenleving. In zijn streven een zuivere kunstvorm gestalte te geven, wenst meesterschilder Rublev zich niet te compromitteren. Hij zwijgt. Later ontmoet hij een nar, wiens taalgebruik zich onttrekt aan de macht van de heersers. Daarvoor wordt hij gestraft.

SOLARIS (1972)
Een psycholoog wordt naar een ruimtebasis gestuurd om enkele vreemde gebeurtenissen te onderzoeken. De bemanning van het ruimteschip cirkelt om de oceaanplaneet Solaris, die in staat blijkt onbewuste angsten en herinneringen te materialiseren. Zo wordt astronaut Kelvin bezocht door zijn vroegere vriendin die lang geleden zelfmoord heeft gepleegd. Uiteindelijk slaat de complete bemanning aan het hallucineren en raakt de werkelijkheid volledig uit zicht.

DE SPIEGEL (1975)
Tijdens een zware zenuwinzinking herbeleeft de hoofdpersoon zijn jeugd. Beelden van zijn geliefde moeder, zijn eerste vriendinnetje en het huis van zijn kinderjaren trekken voorbij. Nostalgie, weemoed en dromen: Tarkovsky noemde De spiegel zijn meest persoonlijke film. Dat verhinderde het publiek niet de regisseur boze brieven te schrijven vanwege het hermetische karakter. Van de Sovjet autoriteiten ondervond de film zelfs zo’n weerstand dat Tarkovsky overwoog te stoppen met regisseren. Brieven van aanhangers weerhielden hem ervan. ‘Ik ben u dankbaar voor De spiegel. Ik heb precies zo’n jeugd gehad. Hoe kon u dat weten?’

STALKER (1979)
In Tarkovsky’s tweede sciencefictionfilm na Solaris volgen we drie mannen op hun expeditie naar en door de Zone, een door de overheid afgesloten gebied dat naar verluidt restanten herbergt van buitenaards bezoek. Het doel van de reis is de Kamer, waar de diepste wensen van de bezoeker vervuld kunnen worden. Nadat een gids hen veilig naar de mysterieuze plek heeft geloodst, worden twee reizigers, een professor en een schrijver, vooral met zichzelf geconfronteerd.